مواد غذایی کم قند غذاهایی هستند که رتبه ی آنها در نمودار شاخص گلیسمی غذایی کمتر از 55 باشد. در شاخص گلیسمی (قندخون) به موادغذایی یک امتیاز عددی بین 0 تا 100 داده می شود که بر این اساس تأثیر مواد غذایی بر سطح گلوکز خون مشخص می شود. بدین ترتیب شخص آگاهی پیدا می کند که مواد غذایی مصرفی اش چه تأثیری بر سطوح گلوکز خون می گذارد. مواد غذایی حاوی کربوهیدرات هایی که به آ رامی تجزیه می شوند در شاخص گلیسمی رتبه ی پایینی دارند، درحالیکه مواد غذایی حاوی کربوهیدرات هایی که سریعأ تجزیه می شوند رتبه ی بالاتری دارند. خوردن مواد غذایی حاوی قند خون پایین به طور کلی سالم می باشد بویژه برای افراد مبتلا به دیابت.
اهمیت
از آنجایی که مواد غذایی حاوی قند خون پایین، اثر تدریجی در سطوح قند خون دارند، برای افراد مبتلا به دیابت، هیپوگلیسمی، و برای هر فردی که به دنبال کاهش وزن است، ایده آل می باشد.با بالا رفتن سرسام آور میزان چاقی، به تازگی توجه بر روی غذاهای حاوی قند خون پایین و تغذیه کلی متمرکز شده است.اثبات شده است مواد غذایی کم قند برای همه ی افراد حتی آنهایی که بیماری و هیچ مشکلی ندارند مفید می باشد. به این دلیل سازمان بهداشت جهانی درحال حاضر اضافه کردن برچسب ارزش غذایی بر محصول را به منظور آگاهی مصرف کنندگان در انتخاب مواد غذایی مناسب و مغذی توصیه کرده است.
تشخیص
شمار فزاینده ای از برچسب های ارزش غذایی محصول، رتبه بندی های شاخص گلیسمی را در لیست ارزش غذایی خود ثبت کرده اند، اما تشخیص غذاهای حاوی قند خون پایین حتی بدون این بر چسب ها نسبتا آسان است. به طور معمول مواد غذایی با میزان قند ساده و کربوهیدرات کم بهتر از موادغذایی حاوی مقادیر بالایی از کربوهیدرات ها میباشند.
برخی از انواع معمول از غذاهای کم قند عبارتند از :کنگر فرنگی، کلم بروکلی، کرفس، خیار، لوبیا سبز، کدو، فلفل، گیلاس، جو، گریپ فروت، بادمجان، شیر سویا، گوجه فرنگی، بادام زمینی و لوبیای لیمای جوان. بطور کلی اکثر میوه ها و سبزیجات و عدس ، جزئی از مواد غذایی حاوی قند خون پایین هستند.
اثرات
افراد مختلف بسته به نوع سوخت وساز بدن، سن، سطح انسولین خون و فعالیت خود، پاسخ های متفاوتی به غذاهای کم قند نشان میدهند. درحالیکه غذاهای حاوی قند خون پایین بطور کلی گلوکز را به تدریج در خون رها می سازند، فرایند بعد از شکست هیدروکربوت ها در مواد غذایی با قند پایین، همیشه پایدار نیست.
عوامل مختلفی که بر ارزش گوارشی غذا تأثیر می گذارد از جمله چربی و پروتئین محصول، درجه ای از پردازشی که موادغذایی را دستخوش قرار می دهد و ساختار خاصی از کربوهیدرات های محصول را شامل می شود.
علاوه بر این خوردن مخلوطی از مواد غذایی در یک زمان، ارزش گلیسمی وعده غذایی را به عنوان یک کل تغییر می دهد. به این دلیل شخص ممکن است واکنش متفاوتی نسبت به مواد غذایی نشان دهد بسته به اینکه آن ماده ی غذایی را به تنهایی مصرف کند یا آ ن را با سایر غذاها خورده باشد.
مزایا
موادغذایی قند خون پایین برای افراد مبتلا به دیابت و آنهایی که درصدد کاهش وزن هستند بهتر می باشد، زیرا به انتشار گلوکز در خون بصورت تدریجی کمک می کند و حساسیت به انسولین در بدن را افزایش می دهد. مصرف مواد غذایی حاوی قند خون پایین به منظور کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، پایین آوردن سطح کلسترول خون واستقامت طولانی به خصوص برای ورزشکاران سودمند است. خوردن مواد غذایی کم قند به سهولت علائم سندروم تخمدان پلیکیستیک (pcos) برای برخی افراد و به تلاش های کاهش وزن با کاهش گرسنگی می تواند کمک کند.